این کلام شرایط اقتصادی امروز و اهمیت دستیابی به اقتصاد مقاومتی را به خوبی تشریح می کند. امروز اقتصاد ایران از فضای بین المللی هم تاثیر می‌پذیرد و هم بر آن تاثیر می گذارد. در سالهای اخیر و با افزایش جو تحریم های اقتصادی غرب علیه ایران که به بهانه مسئله هسته ای صورت می‌پذیرد یک ضرورت خودنمایی می کند و آن دستیابی به یک مدل و الگوی مقاومتی از اقتصاد است. الگویی که نسبت به بحران های اقتصادی رویکردی فعالانه دارد و می تواند در شرایط بحرانی چالش ها را مرتفع کند. در واقع با توجه به وضعیت امروز و آینده جهان که به شدت در حال تغییر و تحول است تشکیل یک سازه اقتصادی پویا که برای مقابله با هرگونه بحرانی چندین نسخه از پیش طراحی شده است الزامی و ضروری  می نماید. ضمن آنکه شرایط و ویژگی های‌خاص جمهوری اسلامی ایران و اهداف بلند انقلاب اسلامی ضرورت دستیابی‌به چنین مدل ویژه ای از اقتصاد را تقویت می کند

این کلام شرایط اقتصادی امروز و اهمیت دستیابی به اقتصاد مقاومتی را به خوبی تشریح می کند. امروز اقتصاد ایران از فضای بین المللی هم تاثیر می‌پذیرد و هم بر آن تاثیر می گذارد. در سالهای اخیر و با افزایش جو تحریم های اقتصادی غرب علیه ایران که به بهانه مسئله هسته ای صورت می‌پذیرد یک ضرورت خودنمایی می کند و آن دستیابی به یک مدل و الگوی مقاومتی از اقتصاد است. الگویی که نسبت به بحران های اقتصادی رویکردی فعالانه دارد و می تواند در شرایط بحرانی چالش ها را مرتفع کند. در واقع با توجه به وضعیت امروز و آینده جهان که به شدت در حال تغییر و تحول است تشکیل یک سازه اقتصادی پویا که برای مقابله با هرگونه بحرانی چندین نسخه از پیش طراحی شده است الزامی و ضروری  می نماید. ضمن آنکه شرایط و ویژگی های‌خاص جمهوری اسلامی ایران و اهداف بلند انقلاب اسلامی ضرورت دستیابی‌به چنین مدل ویژه ای از اقتصاد را تقویت می کند

اقتصاد مقاومتی  که روح مقاومت در آن موج می زند، از صدر تا ذیل اجزای آن، آمادگی برخورد با سخت ترین شرایط موجود را دارد و به هیچ وجه با تحریم ها و فشارهای نظام سلطه تضعیف و غافلگیر نمی شود.

واژه اقتصاد مقاومتی بر این موضوع دلالت می‌کند که فشارها و ضربه‌های اقتصادی از سوی نیروهای متخاصم سد راه پیشرفت جامعه است که باید بر آن غلبه کرد.

فشارها به دو دسته داخلی و خارجی قابل تقسیم است. در راس فشار خارجی تحریم اقتصادی و در بخش داخلی نیز فشار همه نیروهایی که زمینه و بستر مناسب را برای تحقق اهداف سیاستهای فشار خارجی‌ها فراهم می‌کنند، وجود دارد.

فشار داخلی به دو بخش تقسیم می شود:  یکی از این بخش‌ها ناآگاهی اقتصاددانان است که نوعاً در مسیری سیاستگذاری می‌کنند که خاص جریان مثلث اقتصاد تهاجمی غرب علیه اقتصاد ما است. عامل دوم به بخشی از فعالان اقتصادی بازمی‌گردد چنانکه همه کسانی که در مسیر واردات کالاهای مصرفی سرمایه‌گذاری کرده و فعال هستند و همه کسبه و دست اندرکاران و کسانی که در توزیع این کالاها فعالیت می‌کنند، همان نیروهایی هستند که به اقتصاد ملی ضربات جبران ناپذیری وارد می‌کنند.

دسته دیگری از نیروهای داخلی که موجب مطرح شدن موضوع اقتصاد مقاومتی می‌شود شرایط و مقتضیات اقتصادی کشور است که در سیاست‌های گذشته و در راس آن وابستگی به درآمدهای ناشی از فروش نفت خام ریشه دارد.

در طراحی الگوی اقتصاد مقاومتی همه این موارد باید مد نظر قرار بگیرد. اقتصاد مقاومتی یک نظام اقتصادی بسته نیست و چنین دیدی نسبت به اقتصاد مقاومتی رشدآفرین نیست.

منظور از اقتصاد مقاومتی واقعی یک اقتصاد مقاومتی فعال و پویاست نه یک اقتصاد منفعل و بسته چنانکه مقاومت برای دفع موانع پیشرفت و کوشش در مسیر حرکت و پیشرفت تعریف می‌شود.

در نظام باید بین سه حوزه تفکیک قائل شویم. این سه حوزه سیاست و نظام حکومتی، اقتصاد و فرهنگ هستند. چنانکه نمی‌توان درباره اقتصاد مقاومتی صحبت کرد و از اقتضائات سیاسی غافل شد و یا از این دو صحبت کرد و از فرهنگ که زیرساخت این دو محسوب می‌شود غفلت کرد.

هدف از اقتصاد مقاومتی چیزی نیست جز آنکه این اقتصاد مقوم نظام سیاسی باشد،چنانکه نظام اقتصاد مقاومتی که هماهنگی خود را با نظام حکومتی اسلامی از دست بدهد نمی‌تواند مراد ما باشد.

زمانی حرفی برای گفتن در عرصه بین‌الملل داریم که با تعادل‌های موجود به نفع استکبار جهانی مغایرت دارد در معرض هجوم هستیم و باید برای مقابله برنامه‌ریزی استراتژیک داشته باشیم.

برای این کار نیازمند آشنایی با دو مقوله هستیم که یکی از آنها نظامات و تحولات جهانی است و متاسفانه در دانشگاههای ما این موارد بسیار بسیار کم است چنانکه حتی بحرانی جهانی در دانشگاه‌های ما مورد مطالعه قرار نمی‌گیرد.

مورد دوم آشنا شدن با مختصات اقتصاد ملی چنانکه نفت و گاز ما بخشی از اقتصاد است که می‌تواند تکیه‌گاه الگوی اقتصاد مقاومتی باشد.

اقتصاد مقاومتی به همسایگان، به آمریکا که اعلان جنگ داده، و به قطر که ذخایر ما را برمی‌دارد نظر دارد. تنها برنامه ما در اقتصاد مقاومتی ضربه‌پذیر نبودن نیست بلکه می‌توانیم ضربات مهلکی را وارد کنیم.

اقتصادی که با آینده پژوهی دقیق و عالمانه تمامی فرصتهای آتی دشمن را برای ضربه زدن به اقتصاد کشور شناسایی کرده و راهکارهای مناسب را در سطوح مختلف به کار می گیرد. در این صورت است که ما می توانیم تهدیدها را تبدیل به فرصت کرده و زمینه جهش کشور را فراهم کنیم.

در شرایط حاضر باید با توجه به تأثیر و تأثر متغیر‌های درونی و بیرونی، نقاط ضعف و قوت و منافذ آسیب زننده، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدید‌ها و از همه مهم‌تر بر اساس دستورات دین مبین اسلام و با مبانی اقتصاد اسلامی و با هدف طراحی و ترسیم الگوی اقتصاد اسلامی – ایرانی اقتصاد ایران راه‌های تحقق اقتصاد مقاومتی واقعی را جست‌وجو کنیم.

مقام معظم رهبری یکی از نیازهای اساسی امروز کشور را اقتصاد مقاومتی واقعی برشمردند اما تفاوت اقتصاد مقاومتی با مقاومت اقتصادی در چیست؟ با مراجعه به اصول انقلاب اسلامی، ایستادگی در برابر ظلم و قدرتهای استکباری را بسیار درخشان می یابیم به طوری که از ابتدای شکل گیری انقلاب اسلامی، مقابله نظام سلطه با آن آغاز شده و این برخورد علاوه بر سپهر سیاست سایر حوزه های اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و غیره را نیز دربرگرفت که در این میان استراتژی مقاومت ملت و دولت ایران در ناکامی استکبار جهانی نقشی اساسی را ایفا کرده است.

این مقدمه، بحث را به سمت شاخصه اصلی و یا تعریف اقتصاد مقاومتی رهنمون می شود که عبارتست از: سیاستگذاری و اجرای برنامه های اقتصادی معطوف به پایداری در همه سطوح با فرض فشار همه جانبه نظام سلطه.

حال ممکن است این سوال مطرح شود که آیا کشور تا کنون چنین استراتژی داشته است یا خیر؟ باید گفت به طور ناقص یا بهتر است بگوییم اقتصاد مقاومتی  نه، اما مقاومت اقتصادی داشته ایم. یعنی به صورت مقطعی و در برخی از سطوح تصمیم گیری و اجرا، اصل مقاومت را رعایت کرده ایم.

به طور مثال اتکای برخی صنایع مهم ما به برخی محصولات خارجی که امکان تولید داخلی آن وجود دارد باعث شده که با موج جدید تحریم ها برخی صنایع در تامین نیازهای خود با مشکل مواجه شوند و این یعنی اینکه ما از ابتدا در برنامه ریزی ها فکر چنین شرایطی را نکرده ایم و حالا به صورت مقطعی به حل مشکل می پردازیم که انشاءا.. موفق هم خواهیم شد، اما این امر مستلزم صرف هزینه و زمان است که باعث کندی در مسیر پیشرفت کشور می شود حال با توجه به افزایش فشارهای اقتصادی نظام سلطه و نیز آمادگی فراوان کشور برای جهش و پیشرفت، رویکرد مقاومت اقتصادی کارایی لازم را ندارد.

نکته اولیه در این خصوص آن است که اقتصاد کشور باید از نظر قوانین و مقررات، فضای مساعد کسب و کار و سایر شرایطی که رقابت پذیری را در صحنه های جهانی و بین المللی و همچنین در برابر شوک های اقتصادی فراهم می کند، حفاظت شود.

این در حالی است که حتی در شرایط عادی هم کشورها توجه ویژه ای به حمایت از اقتصاد ملی و لزوم افزایش ضریب مقاومت اقتصاد ملی در برابر انواع تهاجمات خارجی به عمل می آورند

نکته مهم، توجه به تعریف مقاومت واقعی در اقتصاد است. این مقاومت با انسداد و بستن راه‌های آسیب رسان به اقتصاد، با تهاجمی کردن اقتصاد به جای تدافعی بودن آن، با طراحی یک هسته مقاوم جامع پژوهشی، با تنظیم یک نقشه جامع علمی، با بستن منافذ ایجاد حباب کاذب پولی و مالی در اقتصاد و... به وجود می‌آید. به طور اجمالی ویژگی‌های ذیل می‌توانند ما را به اهداف مورد نظر در اقتصاد نزدیک کنند.

البته شایسته است اندیشمندان اقتصادی که دغدغه اصلی آنها ایران اسلامی است به تفصیل به این موضوع بپردازند، اما خلاصه وار و به عنوان مطلعی بر شاخصه های اقتصاد مقاومتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- رهایی از اقتصاد نفتی

2- واردات لجام گسیخته دشمن اقتصاد مقاومتی

3- جهش در خودکفایی

4- تقویت بنیان تولید داخلی

5- تقویت بنیان تولید علم و فناوری

6- تقویت دیپلماسی اقتصادی و تجاری

7- پرهیز از غالب کردن بخش مجازی اقتصاد (بازار پولی و مالی ) بر بخش حقیقی

8- تقویت تعامل بین پنج حلقه تحقیق، آموزش، ترویج، اجرا و بهره برداران

در نگاهی گذرا به خبرگزای های مختلف و یا بررسی تحلیل های اقتصادی کارشناسان درباره معضلات اقتصادی، خاصه در حوزه هایی که با آسیب و چالش روبرو هستیم، همواره این موضوع به چشم می آید که رهبری معظم انقلاب نسبت به بروز چنین مسئله ای هشدار داده اند و اگر بر اجرای دستورات ایشان در این حوزه اهتمام می شد شاهد چنین وضعی نبودیم. به عنوان مثال می توان به فرمان 8 ماده ای ایشان در مبارزه با فساد اقتصادی اشاره کرد که مغفول ماند و همگی شاهد نتیجه این غفلت هستیم. شرایط کنونی اقتصاد و فشارهای همه جانبه بر کشور این توقع ِ به حق را در مردم ایجاد می کند که مسئولین امر در پی کاهش فشار اقتصادی بر مردم باشند و یقینا اهمیت بخشیدن به اقتصاد مقاومتی و اجرای منویات ایشان می تواند نقش بسیار مهمی در این زمینه داشته باشد.

منبع : تبیان